Muzyka Greków



    Znana jest głównie ze źródeł pośrednich: archeologi, ze stosunkowo licznych traktatów teoretycznych (Arystoksenos z Tarentu) i dzieł filoz. (Platon, Arystoteles) oraz tylko nielicznych zachowanych źródeł muzycznych z których najstarsze nie sięgają poza V w. p.n.e. (m.in. fragment chóru z Orestesa Eurypidesa, 2 hymny delfickie ku czci Apollina, 2 hymny Mesomedesa). W okresie homeryckim kwitła epika, w VII, VI w. zaznaczył się rozwój śpiewu przy heterofonicznym ( heterofonia) wtórze kitary (kitarodia) i aulosu (aulodia), rozkwit liryki monodycznej (Safona, Alkajos) i chóralnej (Pindar); w tragediach okresu klasycznego (V IV w. p.n.e.) dominowały śpiewy chóru, były też sceny, którym towarzyszył aulos. W okresie hellenistycznym (IV I w. p.n.e.) wzmogły się wpływy Orientu (chromatyka, instrumenty strunowe), zanikał synkretyzm; muzyka stanowiła obiekt współzawodnictwa na agonach, odgrywała dużą rolę w kulcie bogów. Bogactwo gatunków i muz. form wok. i wok.-instrumentalnych w muzyce starożytnej Grecji wiązało się z różnorodnością form i treści tekstu; rytm muzyki łączył się ściśle z metrum poezji. System tonalny, ustalony w V w. p.n.e., opierał się na zstępujących tetrachordach: tetrachord diatoniczny zawierał 2 całe tony i 1 półton, i (w zależności od miejsca półtonu) był zw. doryckim, frygijskim lub lidyjskim, tetrachord chromatyczny zawierał sekundę zwiększoną i 2 półtony, a tetrachord enharmoniczny tercję wielką i 2 ćwierćtony; zestawienie 2 tetrachordów dawało gatunek oktawowy (harmonia); znano także modulację oraz transpozycje (tonos).
Greckie pismo nutowe opierało się na literach alfabetu fenickiego lub jońskiego. Instrumenty: lira, kitara, harfa, flet, aulos, fletnia Pana, rogi, trąby, bębny, kołatki. Rozwój teorii muzyki gr. skupiał się wokół 2 kierunków empirycznego (Pitagoras) i dedukcyjnego (Arystoteles); zostały sformułowane: teoria etosu (przypisująca skalom muz., instrumentom, rytmom określony walor moralny i wychowawczy) oraz mat. podstawy stroju muzycznego. Zarówno teoria muzyki gr., jak i instrumentarium wskazują na związki z kulturami Bliskiego Wschodu i Egiptu. Muzyka starożytnej Grecji, zwłaszcza w swym aspekcie teoret., oddziałała na muzykę europejską.